Hồn Lìa khỏi xác
Bí ẩn về cái chết luôn luôn là nỗi ám ảnh của con người. Từ rất xa xưa,
người ta đã muốn khám phá thế giới của con người sau khi chết. Thế nhưng
trước đây, đi vào lĩnh vực ấy, chủ yếu chỉ có hai con đường: triết học và
tôn giáo. Từ thế kỷ XVI đến nay, vấn đề được xét dưới một khía cạnh mới
mang sắc thái sinh lý, sinh vật và y học.
Từ hơn 100 năm trước, những hiện tượng tâm linh được nhìn dưới góc độ khoa
học. Loại nghiên cứu này được gọi là tâm linh học với nhiều tổ chức như
Hội điều tra tâm linh của Đại học Cambride thành lập từ thập nhiên 1850.
Gần đây, tên gọi tâm linh học được thay thế bằng siêu tâm lý học
(Parapsychology). Một trong những vấn đề được ngành siêu tâm lý học quan
tâm là những kinh nghiệm kỳ lạ thoát ly thân xác và thể nghiệm cận kề cái
chết.
Kinh nghiệm thoát xác (Out of the body experience - viết tắt OBE)
Có thể được hiểu là kinh nghiệm linh hồn thoát ly thân xác, được tâm linh
học giải thích: "Đó là kinh nghiệm của một cá nhân ở góc độ ngoài thân thể
nhận biết thế giới". Hiện tượng thấu thị hay tri giác siêu cảm quan đều là
những biểu hiện miêu tả tính chất của kinh nghiệm thoác xác. Một số thư
tịch cổ đều có đề cập tới việc thần du, hồn du, nhập minh (vào cõi u
minh), xuất thần, xuất hồn, cùng nhiều dạng thể nghiệm cảm nhận trực giác
cái chết.
Hiện tượng này được coi là đặc thù nhưng không phải hiếm thấy trong sử
sách cổ của Trung Hoa và cả ở phương Tây. Vào thế kỷ XVII, một nhà khoa
học trứ danh của Thụy Điển đã trải qua những kinh nghiệm kỳ lạ như vậy. Từ
55 đến 84 tuổi, mỗi ngày Swif liên tục nằm mộng giữa ban ngày. Trong giấc
mơ - một hình thức thoát xác - ông đã thần du lên trời, xuống đất, gặp gỡ
thiên sứ, hội ngộ với nhiều vua chuá xa xưa, tiếp xúc với vô số linh hồn,
giao du với người cung trăng, người Hoả tinh, Thủy tinh. Ông đã tường
thuật chi tiết những điều tai nghe mắt thấy... trong mơ.
Từ đó, ông thiết lập lý luận mang tên Đối ứng u minh. Ở phương Tây, vấn đề
nghiên cứu hiện tượng thoát xác - thần du đã trải qua lịch sử hơn 100 năm.
Ra đời sớm nhất và phổ biến nhất về loại kinh nghiệm này là học thuyết
"thần tri", được dùng làm cơ sở để xác lập lý luận Astral body, có nghĩa
là một loại gần giống linh hồn, có thể tách rời thân xác để ngao du.
Năm 1929, hai tác giả người Anh và Mỹ - Carynton và Merdeen - hợp tác để
hoàn thành công trình Linh thể rời thần xác. Trong công trình này, họ đưa
ra nhiều dẫn chứng về hiện tượng linh thể thần du. Về sau, để phân biệt
với khái niệm Asstral body, tâm linh học gọi hiện tượng này là kinh nghiệm
thoát xác.
Theo điều tra của các chuyên gia, kinh nghiệm thoát xác là một loại thể
nghiệm tương đối phổ biến với số người trải qua kinh nghiệm này khá đông.
Điều tra tại Mỹ, Anh, Bangladesh, Hà Lan cho biết số người trải qua kinh
nghiệm thoát thể chiếm từ 8 - 34%. Có người đã trải qua nhiều lần kinh
nghiệm này, một số người khác còn cho biết họ có khả năng thoát xác một
cách chủ động.
Thực ra, kinh nghiệm thoát xác và tín niệm tôn giáo không hề liên quan
nhau. Đại đa số những người có kinh nghiệm này đều kiên trì cho rằng kinh
nghiệm của họ và hiện tượng mộng cảnh là hoàn toàn khác biệt, bởi trong
kinh nghiệm thoát xác, người ta có thể nhớ lại rõ ràng. Theo điều tra của
Green, một phụ nữ đã tự thuật: "Lúc đó, tôi bị bệnh trầm trọng, đang nằm
trên giường trong bệnh viện và không thể nhìn thấy bên ngoài. Một buổi
sáng sớm, tôi cảm thấy mình bay bổng lên, nhìn xuống các bệnh nhân khác,
đồng thời thấy chính tôi đang tựa vào chiếc gối, mặt trắng bệch. Bác sĩ
cùng em gái tôi mang bình dưỡng khí đến trên một góc giường - nơi có cô
gái quấn băng trên đầu. Bỗng nhiên, tất cả đều biến thành một khoảng trống
không. Khi mở mắt, tôi thấy em gái tôi đang đứng trước mặt". Khi bà kể lại
sự việc, em gái bà kinh ngạc vì hoàn toàn đúng như sự thật đã diễn ra.
Nhiều người trải qua kinh nghiệm này đều có thể kể lại một cách sống động.
Họ nói rằng trong thời gian thoát xác, thị giác hoạt động tối ưu, có thể
nhìn thấy xuyên qua tường vách, chân di chuyển nhẹ nhàng và không có gì có
thể cản ngăn hành động của họ. Có điều, khi cố ý di chuyển một đồ vật, họ
không thực hiện được cũng như không thể làm cho người khác nhận ra mình.
Trong những thể nghiệm của những người sống lại sau khi được chẩn đoán là
đã tử vong, họ thường ở thư thế thật thoải mái và có khả năng tri giác
siêu cảm quan như kiểu "thiên lý nhãn".
Trước hiện tượng này, nhiều chuyên gia phương Tây đã dùng nhiều phương
pháp để nghiên cứu và khám phá. Đối với các trường hợp có thể chủ động
thực hiện kinh nghiệm thoát xác, dùng thiết bị thăm dò, kết quả cho thấy
khi thoát xác, chỉ số của tim, điện não đồ, hoạt động của nhãn cầu đều từ
từ thay đổi. So với lúc ngủ và nằm mơ, các chỉ số sinh lý này có điểm khác
biệt, chứng tỏ rằng kinh nghiệm thoát ly thân xác không phát sinh trong
lúc ngủ và là một loại trạng thái tâm lý đặc thù không giống như giấc mơ.
Khi kiểm tra bằng các thiết bị tia hồng ngoại và tử ngoại, các thiết bị
điện trở biến nhiệt, rất ít khi nhận được phản ứng. Điều đó chứng tỏ rằng
trong thời kỳ trải qua kinh nghiệm thoát xác, không xảy ra các hiện tượng
vật lý bình thường. Nói cách khác, nếu có, thì hiện tượng vật lý này chưa
thể nhận biết bằng các thiết bị hiện có, mà cần thiết một phương pháp thăm
dò khác.
Theo Phật giáo, khi đạt tình trang "xuất thần", con người có thể nhận biết
"dương thần" và cả "âm thần" mà người khác không thể thấy được. Kinh Lăng
Nghiêm của Phật giáo, quyển thứ 9 nói người tu theo lối thiền định, đạt
trình độ "âm tận" (đệ tứ thiền" thì có thể "kỳ tâm ly thân, phản quan lỳ
diện, khứ trú tự do" (tâm rời thân xác, nhìn thấy chính mình, đi ở tự do)
và "tâm ly kỳ hình, như điều xuất lung" (tâm rời hình xác như chim sổ
lồng). Mật giác Tây Tạng cũng nhắc tới trường hợp "ảo thân", tức thần thức
có khả năng thoát ly thể xác.